جعفری یکی از سبزیهای پرمصرف، خوشعطر و پرخاصیت است که هم در آشپزی ایرانی جایگاه ویژهای دارد و هم در بسیاری از غذاهای مدیترانهای و اروپایی استفاده میشود. علاوه بر کاربردهای آشپزی، خواص دارویی و درمانی جعفری در طب سنتی نیز مورد توجه بوده است.
این گیاه به دلیل سازگاری با شرایط مختلف، هم برای باغبانی خانگی و هم در کشاورزی تجاری بسیار پرطرفدار است. خوشبختانه کاشت جعفری در خانه بسیار ساده است و حتی در یک گلدان کوچک هم میتوانید همیشه سبزی تازه و سالم در دسترس داشته باشید.
در ادامه به شما آموزش میدهیم که چطور به راحتی جعفری را در خانه پرورش دهید.
برای کاشت جعفری در خانه به چه چیزهایی نیاز دارید؟
1. بذر تازه و باکیفیت جعفری: تکثیر جعفری تنها از طریق بذر انجام میشود، پس انتخاب بذر باکیفیت اهمیت زیادی دارد. استفاده از بذرهای معتبر و سالم باعث میشود گیاهانی پربار و مقاوم داشته باشید. بذر سالم جعفری باید رنگ قهوهای روشن تا قهوهای تیره، اندازه یکنواخت و بدون شکستگی یا پوکی باشد. انتخاب بذر مرغوب یکی از مهمترین مراحل برای داشتن محصولی سالم و پرپشت است.
2. گلدان یا جعبه کاشت: از گلدانهایی با قطر حداقل 15 تا 20 سانتیمتر و دارای زهکش (سوراخهای کف گلدان) مناسب استفاده کنید.
3. خاک نیمهسنگین و حاصلخیز: خاک آماده مخصوص گلدان یا مخلوط خاک باغچه + کود/ ورمیکمپوست بهترین خاک برای پرورش جعفری است.
4. آبپاش یا اسپری آب
مراحل کاشت جعفری
- گلدان را با خاک نیمهسنگین، حاصلخیز و دارای زهکشی خوب پر کنید.
- بذرهای جعفری را روی خاک بپاشید و با لایهای نازک از خاک (حداکثر نیم سانتیمتر) بپوشانید.
- برای جلوگیری از جابهجا شدن بذرها، با آبپاش یا اسپری، خاک را بهآرامی مرطوب کنید.
- گلدان را در مکانی روشن با نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید. دمای مناسب برای جوانهزنی جعفری حدود ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
- جوانهها معمولاً بین 2 تا 4 هفته بعد از کاشت ظاهر میشوند.
نکته: تا زمانی که بذرهای جعفری سبز شوند، باید سطح خاک همیشه مرطوب بماند. به همین دلیل آبیاری منظم و سبک بسیار مهم است. دقت کنید خاک خیس و گِلی نشود، فقط مرطوب بماند. یک روش کاربردی برای حفظ رطوبت و گرمای خاک، این است که روی گلدان را با یک پلاستیک شفاف بپوشانید. این کار باعث میشود جوانهزنی سریعتر انجام شود و بذرها بهتر رشد کنند.
جعفریها سبز شدند، حالا برای نگهداری از آنها چه مواردی را باید رعایت کنید؟
1. نور
جعفری برای رشد سالم و شاداب، نیاز به نور مناسب دارد. این گیاه معمولاً سایهدوست است و در مناطق گرم بهتر است در محلی نیمهسایه نگهداری شود تا از تابش مستقیم خورشید محافظت شود.
بهترین مکان برای کاشت جعفری جایی است که 4تا 6 ساعت نور ملایم خورشید دریافت کند.
2. دما
جعفری از سبزیجات مقاوم است که تقریباً در تمامی اقلیمها و شرایط آب و هوایی رشد میکند، اما بهترین عملکرد را در آب و هوای خنک دارد. جعفری میتواند سرما را نیز تحمل کند، طوریکه برگهای جعفری قادر به تحمل دمای 6- تا 8- درجه سانتیگراد و ریشههای جعفری در زمستان میتوانند تا دمای 10- درجه سانتیگراد زنده بمانند.
با این حال، رشد جعفری در هوای گرم و خشک کاهش مییابد و برای داشتن گیاهان سالم و پرپشت، بهتر است دمای محیط بین 15 تا 18 درجه سانتیگراد باشد. رعایت این دما باعث میشود جعفری پرپشت، شاداب و معطر باقی بماند.
3. آبیاری
جعفری یکی از سبزیهای پرطرفدار آپارتمانی و باغچهای است که حساسیت زیادی به خشکی دارد. برای اینکه ریشههای جعفری سالم، عمیق و قوی رشد کنند، حداقل هفتهای یک بار آبیاری ضروری است. اما مراقب باشید؛ آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی طوقه و ریشه گیاه میشود.
بهترین زمان برای آبیاری جعفری وقتی است که سطح خاک تقریباً خشک شده باشد. دقت کنید، هرچه هوا گرمتر و نور محیط بیشتر باشد، نیاز گیاه به آب نیز افزایش مییابد.
4. کوددهی
بعد از برداشت دوم یا سوم، توصیه میشود هر ماه یک بار از کودهای کامل نیتروژندار برای تقویت جعفری استفاده کنید. این کود باعث برگدهی بیشتر و رشد سریعتر گیاه میشود و جعفری شما را پرپشت و معطر نگه میدارد.
5. هرس و برداشت
جعفری یکی از سبزیجاتی است که با رعایت روشهای درست برداشت، میتوان آن را چندین بار برداشت کرد. اولین برداشت جعفری معمولاً 70 تا 90 روز پس از کاشت و زمانی که مجموعهای از سه برگ سبز ظاهر شد، امکانپذیر است. برای برداشت، کافی است ساقهها را از سطح خاک با قیچی ببرید تا گیاه دوباره رشد کند.
نکات مهم در برداشت جعفری:
- برداشت از چند سانتیمتری بالای سطح خاک بهترین روش است.
- برگهای خارجی را از پایه بچینید تا برگهای جدید رشد کنند.
- از برداشت برگها از قسمت بالای گیاه خودداری کنید، زیرا عملکرد محصول کاهش مییابد.
- برداشت مرتب باعث تحریک رشد بیشتر و برگدهی مجدد گیاه میشود.
برای جعفری چه مشکلاتی ممکن است پیش بیاید و راهحل آن چیست؟
زرد شدن برگها:
علتها:
- کمبود آب یا آبیاری نامنظم
- کمبود مواد مغذی، به ویژه نیتروژن
- نور کم یا بیش از حد
راهحل:
- سطح خاک را مرطوب نگه دارید و آبیاری را منظم کنید.
- هر ۳ تا ۴ هفته یک بار از کود کامل مایع نیتروژندار استفاده کنید.
- مکان کاشت را طوری انتخاب کنید که ۴ تا ۶ ساعت نور خورشید ملایم دریافت کند.
پژمرده شدن برگها
علتها:
- آبیاری بیش از حد یا زهکشی نامناسب خاک
- دمای بالا و هوای خشک
راهحل:
- خاک را زهکشی کنید و از آبیاری زیاد خودداری کنید.
- در فصل گرما، گیاه را در نیمهسایه قرار دهید تا از تابش مستقیم خورشید محافظت شود.
رشد کند یا کم برگ شدن
علتها:
- خاک فقیر و کم مواد مغذی
- تراکم زیاد گیاهان
- دمای نامناسب (هوای خیلی گرم یا خیلی سرد)
راهحل:
- خاک غنی با زهکشی مناسب برای کاشت جعفری آماده کنید.
- گیاهان را با فاصله مناسب بکارید تا فضای کافی برای رشد داشته باشند.
- دمای مطلوب رشد جعفری ۱۵ تا ۱۸ درجه سانتیگراد است.
پوسیدگی ریشه یا طوقه
علتها:
- آبیاری بیش از حد
- زهکشی ضعیف خاک
راهحل:
- آبیاری را زمانی که سطح خاک نزدیک به خشک شدن است.
- خاک سبک یا نیمهسنگین با زهکشی مناسب انتخاب کنید.
آفات و بیماریها
شایعترینها:
- کرم برگخوار و شته: برگها سوراخ یا چروک میشوند.
- قارچها و کپکها: ایجاد لکه یا پوسیدگی روی برگها و ساقه
راهحل:
- برگها و ساقهها را مرتب بررسی کنید.
- استفاده از سموم ارگانیک یا محلول صابون حشرهکش طبیعی برای آفات.
- برای پیشگیری از قارچ، فاصله کاشت مناسب و تهویه خوب رعایت شود.
نکتههای کنکوری کاشت و نگهداری جعفری در خانه:
بذر: پوستهی بذر جعفری سخت و ضخیم است و برای اینکه جوانهزنی راحت تری داشته باشد میتوان قبل از کاشت، بذرها را به مدت یک ساعت داخل لیوانی حاوی آب ولرم و مایع ظرفشویی خیساند و بعد از آن بذرها را با آب ولرم شست تا صابون به طور کامل شسته شود. سپس بذرها را به مدت 24 ساعت در یک ظرف با آب بسیار گرم خیساند و در نهایت آنها را بر روی یک کاغذ کاملا خشک کرد.
خاک: جعفری در خاکهای اسیدی یا شور به خوبی رشد نمیکند و کیفیت محصول پایین میآید.
عمق کاشت: نباید بیشتر از ۶ تا ۸ میلیمتر باشد، چون در غیر این صورت بذرها بهخوبی جوانه نمیزنند.
تراکم کاشت: برای هر متر مربع 1 گرم بذر جعفری کافی است. کاشت متراکم جعفری باعث ساقههای نازک و رشد ضعیف میشود و کیفیت محصول را کاهش میدهد. برای باغچه یا قطعات بزرگ، بذرها را خطی با فاصله ۲۰ سانتیمتر بین ردیفها بکارید و پس از سبز شدن، فاصله بین گیاهچهها را ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر نگه دارید. اگر گیاهچهها خیلی نزدیک رشد کردند، وقتی به ارتفاع ۵ تا ۷ سانتیمتر رسیدند، آنها را تنک کنید. برای رسیدن به تراکم مناسب، میتوانید بذر را به نسبت ۱ به ۱۰ با ماسه مخلوط کنید.
کاشت غیر مستقیم بذر: کاشت اواخر فصل پاییز انجام میشود. سپس بعد از آخرین یخبندان و زمانی که ارتفاع گیاه به حداقل 8 سانتیمتر رسیده است (بعد از ظاهر شدن 3 برگ) آنها را از سینی نشا یا گلدان به محل اصلی منتقل میکنند.
انواع جعفری: جعفری به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم میشود: جعفری برگ صاف (Flat-leaf Parsley) (جعفری ایتالیایی یا فرانسوی) که برگهای صاف و تیره دارد و عطر و طعم قویتری نسبت به نوع مجعد دارد، مناسب آشپزی و غذاهای تازه است و برای کاشت، محیط گرم با نور کامل آفتاب بهترین انتخاب است. و جعفری مجعد (Curly Parsley) برگهای فرخورده و تزئینی دارد و بیشتر برای تزئین غذا و سالاد استفاده میشود. شرایط نیمهآفتاب و سایه جزئی را ترجیح میدهد و ظاهر زیبا و شاداب آن، گیاه را برای گلدان و باغچه ایدهآل میکند.
کاشت جعفری در خانه نهتنها ساده است، بلکه لذت استفاده از سبزی تازه و سالم را هم به شما هدیه میدهد. اگر میخواهید شما هم همین امروز شروع کنید، میتوانید بذر جعفری و سایر لوازم مورد نیاز را از فروشگاه ما تهیه کنید.
برای تهیه بذر جعفری باکیفیت و شروع کاشت در خانه، [اینجا کلیک کنید].
برای مشاوره تخصصی در مورد کاشت و نگهداری از گیاه، [اینجا کلیک کنید].
سوالات متداول 1. چه زمانی میتوان جعفری را برداشت کرد؟ اولین برداشت معمولاً 6 تا 8 هفته پس از کاشت امکانپذیر است. برای برداشت، ساقهها را از چند سانتیمتری بالای سطح خاک بچینید تا گیاه دوباره رشد کند. 2. بهترین دما برای رشد جعفری چقدر است؟ دمای مطلوب برای رشد جعفری 15تا 18 درجه سانتیگراد است. بذر جعفری در دمای 18تا 25 درجه سانتیگراد جوانه میزند و گیاه میتواند سرما را تا حدود 10- درجه سانتیگراد تحمل کند. 3. جعفری چقدر نیاز به آب دارد؟ جعفری نسبت به خشکی حساس است و حداقل هفتهای یک بار نیاز به آبیاری دارد. بهترین زمان آبیاری وقتی است که سطح خاک نزدیک به خشک شدن باشد. 4. چه نوع نور و مکان برای جعفری مناسب است؟ جعفری سایهدوست است و در مناطق گرم بهتر است نیمهسایه نگهداری شود. جعفری برگ صاف نور کامل و محیط گرم را ترجیح میدهد و جعفری مجعد شرایط نیمهآفتاب را دوست دارد. 5. چگونه میتوان جعفری را تقویت کرد؟ برای رشد بهتر، هر ۳ تا ۴ هفته یک بار از کود کامل مایع یا ورمیکمپوست استفاده کنید. بعد از برداشت دوم یا سوم، یک بار در ماه از کودهای نیتروژندار برای برگدهی بیشتر استفاده شود. 6. فاصله مناسب کاشت جعفری چقدر است؟ در باغچه یا قطعات بزرگ، بذرها را خطی با فاصله ۲۰ سانتیمتر بین ردیفها بکارید. پس از سبز شدن، فاصله بین گیاهچهها را ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر نگه دارید و اگر خیلی نزدیک شدند، در ارتفاع ۵ تا ۷ سانتیمتر تنک کنید. 7. مشکلات رایج جعفری چیست و چگونه رفع میشود؟
|
دیدگاه خود را بنویسید