ریحان یکی از محبوبترین سبزیهای معطر است که در بسیاری از غذاها، سالادها و حتی دمنوشها استفاده میشود. ریحان با غذاهای ایتالیایی شناخته شد، اما منشأ آن را هند میدانند. این گیاه علاوه بر طعم فوقالعاده، برای آرامش اعصاب و تقویت سیستم ایمنی هم مفید است. خبر خوب این که شما میتوانید بدون داشتن باغچه، فقط با یک گلدان کوچک و چند بذر باکیفیت، همیشه ریحان تازه در خانه داشته باشید. در این مطلب مرحله به مرحله کاشت و پرورش ریحان در گلدان را یاد میگیرید.
کدام نوع ریحان را می خواهید بکارید؟
ریحان گیاهی یکساله، خوشعطر و پرخاصیت است که تنوع بسیار زیادی دارد. رایجترین انواع آن عبارتند از:
- ریحان شیرین (Sweet Basil): رایجترین نوع، با برگهای سبز روشن و عطر ملایم و مناسب برای سالاد و غذا است.
- ریحان بنفش (Purple Basil): برگهای بنفش و عطر قویتری نسبت به ریحان سبز دارد و برای تزئین و طعمدهی مناسب است.
- ریحان لیمویی (Lemon Basil): دارای عطر و طعمی مشابه مرکبات، خاص و خنک است.
- ریحان تایلندی (Thai Basil): برگهای باریکتر و عطر خاص شبیه به ادویههای تایلندی دارد.
- ریحان مقدس (Holy Basil): در هند به عنوان گیاه مقدس شناخته میشود و کاربرد دارویی دارد.
برای کاشت ریحان به چه وسایل و شرایطی نیاز دارید؟
برای شروع، به وسایل زیر نیاز دارید:
- بذر ریحان باکیفیت: بذر ریحان معمولاً کوچک، بیضی و به رنگ سیاه یا قهوهای تیره است. بذر مرغوب باید رنگی یکنواخت و براق داشته باشد. بذرهای رنگپریده یا لکهدار نشانه کیفیت پاییناند. یکنواختی اندازه هم مهم است، چون بذرهای خیلی ریز یا درشت قدرت جوانهزنی کمتری دارند. یک راه ساده برای تشخیص کیفیت این است که بذرهای سالم و سنگین در آب فرو میروند، اما بذرهای سبک و توخالی روی آب میمانند.
- گلدان: از گلدانهایی با قطر حداقل 15 تا 20 سانتیمتر و دارای زهکش (سوراخهای کف گلدان) مناسب استفاده کنید. گلدان بزرگتر باعث میشود تراکم بوتههای ریحان زیاد نباشد و گردش هوا بین بوتهها به خوبی انجام شود. تراکم بالا و چرخش هوای کم میتواند زمینهساز بیماریهای قارچی باشد.
- خاک سبک و غنی: خاک آماده مخصوص گلدان یا مخلوط خاک باغچه + کود/ ورمیکمپوست بهترین خاک برای پرورش ریحان در گلدان است.
- آبپاش یا ظرف آب
- نور کافی: کنار پنجره آفتابگیر یا بالکن بهترین گزینه است.
مراحل کاشت ریحان در گلدان
- گلدان را با خاک سبک و غنی پر کنید.
- بذرهای ریحان را روی خاک بپاشید و با لایهای نازک از خاک (حداکثر نیم سانتیمتر) بپوشانید. بذر ریحان برای جوانهزنی به مقداری نور نیاز دارد، بنابراین بذرها را عمیق نکارید.
- خاک را با آبپاش به آرامی مرطوب کنید.
- گلدان را در جایی با نور مستقیم خورشید قرار دهید.
- معمولاً بذر ریحان بین ۵ تا ۱۰ روز جوانه میزند.
نکته بسیار مهم: تا زمانی که بذرها سبز میشوند، باید سطح خاک همیشه مرطوب بماند. برای این کار آبیاری منظم ضروری است. یک روش ساده برای حفظ رطوبت و گرمای خاک، پوشاندن روی گلدان با یک پلاستیک شفاف است.
پس از سبزشدن چگونه از ریحان مراقبت کنید؟
1- آبیاری
- ریحان به آبیاری منظم نیاز دارد و در تمام مراحل رشد نسبت به کمبود آب بسیار حساس است.
- بهتر است خاک همیشه مرطوب باشد، اما از آبیاری زیاد که باعث پوسیدگی ریشه میشود خودداری کنید.
- در روزهای گرم باید دفعات آبیاری را بیشتر کنید، چون خشکی خاک رشد گیاه را کاهش داده و کیفیت برگها را پایین میآورد.
- به طور کلی گیاهانی که در گلدان کاشته شده و در فضای باز نگهداری میشوند، نسبت به گیاهانی که در فضای داخل خانه و یا باغچه کاشته شدهاند به آب بیشتری نیاز دارند.
2- نور
- کلیدیترین نکته در مورد پرورش ریحان در فضای داخل خانه، نور است.
- ریحان مانند بسیاری از سبزیجات به روزانه 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد. بنابراین بهتر است گلدان را در کنار پنجره نورگیر جنوبی قرار دهید.
- کمبود نور باعث کاهش عطر و طعم برگها میشود.
- اگر در مناطق خیلی گرم زندگی میکنید، سعی کنید عصرها گلدان در سایه باشد تا از سوختن برگها جلوگیری شود.
- اگر از نور مصنوعی برای پرورش گیاهان خود استفاده میکنید، ریحان را به مدت 12 ساعت در روز در معرض نور (با فاصله حدود 5 تا 10 سانتیمتر بالای) گیاه قرار دهید. مراقب باشید برگها با لامپ در تماس نباشند.
3- دما
- ریحان گیاهی گرمادوست است و بهترین رشد را در دمای 21 درجه سانتیگراد و بالاتر دارد.
- این گیاه در دمای کمتر از 10 درجه سانتیگراد آسیب میبیند و سرما را تحمل نمیکند. پس گیاه را در تابستان روبهروی کولر و در زمستان نزدیک پنجره باز قرار ندهید.
- اگر تصمیم دارید در بهار گلدان را به فضای باز ببرید، تا آخرین سرمای بهاره صبر کنید و یک تا دو هفته بعد از آن (زمانی که دمای هوا برای چند روز پیاپی بالای 10 درجه سانتیگراد باشد) گلدان را به فضای باز منتقل کنید.
4- کوددهی
- هر ۲ تا ۳ هفته یکبار از کودهای کامل استفاده کنید.
5- هرس و برداشت برگها
- مرتب برگها را بچینید تا بوته پرپشتتر شود.
چه زمانی و چهطور ریحان را برداشت کنید؟
حدود ۴۰ تا ۵۰ روز بعد از کاشت، ریحان آماده برداشت است. بهتر است برگهای بالایی ساقه بچینید تا گیاه دوباره رشد کند. برداشت منظم باعث میشود همیشه ریحان تازه داشته باشید. با مدیریت صحیح، ریحان را میتوان 3 تا 4 ماه به طور مداوم برداشت کرد.
برای ریحان چه مشکلاتی ممکن است پیش بیاید و راهحل آنها چیست؟
زرد شدن برگها: آبیاری زیاد یا کمبود مواد غذایی.
رشد ضعیف: نور ناکافی یا خاک فقیر.
آفات (مثل شته یا سفیدبالک): میتوانید برگها را با آب یا محلول صابونی ملایم شستوشو دهید.
بیماریهای قارچی ریشه و برگ: آبیاری بیش از اندازه یا تراکم بالای بوتهها در گلدان
کاشت ریحان در گلدان بسیار ساده است و با کمی توجه میتوانید همیشه سبزی تازه و خوشعطر در خانه داشته باشید. اگر میخواهید همین امروز شروع کنید، میتوانید بذرهای باکیفیت ریحان را از فروشگاه هایپر کشت تهیه کنید و از داشتن یک باغچه کوچک و سبز روی میز یا بالکن خانه لذت ببرید.
برای تهیه بذر ریحان باکیفیت و شروع کاشت در خانه، [اینجا کلیک کنید].
برای مشاوره تخصصی در مورد کاشت و نگهداری از گیاه، [اینجا کلیک کنید].
دیدگاه خود را بنویسید