گشنیز یکی از سبزیهای پرمصرف در آشپزی ایرانی است که همیشه جایگاه خودش را در سالادها، آشها و خورشها دارد. اگر بهدنبال سبزی تازه و خانگی هستید، کاشت گشنیز در گلدان و بالکن یکی از سادهترین و سریعترین روشهاست. خوشبختانه حتی افراد مبتدی هم میتوانند بدون تجربهی قبلی، تنها با چند بذر و یک گلدان، گشنیز تازه پرورش دهند.
در این مقاله، مرحلهبهمرحله روش کاشت، نگهداری و برداشت گشنیز را توضیح میدهیم و در بخش "سوالات متداول" هم به پرسشهایی که همیشه برای افراد مبتدی پیش میآید پاسخ خواهیم داد.
چرا کاشت گشنیز در خانه؟
- همیشه به سبزی تازه و خوشعطر دسترسی دارید.
- دیگر لازم نیست برای مقدار کم گشنیز به بازار بروید.
- سبزی سالم و بدون سموم شیمیایی خواهید داشت.
- برای شروع باغبانی خانگی، یکی از سادهترین گزینههاست.
لوازم و شرایط لازم برای کاشت گشنیز در گلدان
1. بذر
برای شروع کاشت گشنیز بهتر است بذر را از یک منبع معتبر تهیه کنید تا مطمئن باشید هم خوب جوانه میزند و هم گیاه سالم رشد میکند. بذرهای گشنیز معمولاً گرد و کمی برجسته هستند و رنگشان قهوهای مایل به زرد تا قهوهای تیره متغیر است.
2. نور
گشنیز به ۴ تا ۶ ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد. اگر بالکن خیلی گرم است، گلدان را در محلی نیمهسایه قرار دهید.
3. دما
بهترین دما برای رشد گشنیز بین ۱۸ تا 20 درجه سانتیگراد است. گرمای بالای تابستان باعث میشود گیاه سریع گل دهد و کیفیت برگها کم شود.
گشنیز تا دمای منفی 18 درجه سانتیگراد را تحمل میکند.
4. خاک
گشنیز در خاکی سبک، غنی و با زهکشی خوب بهترین رشد را دارد. ترکیب پیشنهادی:
۴۰٪ خاک باغچه
۳۰٪ کوکوپیت یا پرلیت برای سبکی
۳۰٪ ورمیکمپوست یا کود دامی پوسیده
5. گلدان
گلدانهای مستطیلی یا دایرهای با عمق حداقل ۲۰ سانتیمتر بهترین انتخاب هستند. کف گلدان هم باید سوراخهایی برای خروج آب اضافی داشته باشد.
مراحل کاشت گشنیز در گلدان (گام به گام)
1. آمادهسازی بذر
- دانههای گشنیز معمولاً دو قسمتی هستند. اگر کمی آنها را خرد کنید (به دو نیم بشکنید)، سریعتر جوانه میزنند.
- میتوانید بذرها را ۲۴ ساعت در آب ولرم بخیسانید تا روند جوانهزنی آسانتر شود.
2. کاشت بذر
- بذرها را با فاصله 10 سانتیمتر روی خاک بپاشید (ریشهها و ساقهها فضای کافی برای رشد داشته باشند).
- روی آنها لایهای نازک (1 سانتیمتر) خاک نرم بریزید.
- با اسپری یا آبپاش، سطح خاک را مرطوب کنید.
- در کاشت به صورت ردیفی، فاصله بین ردیفها باید حدود ۲۰ سانتیمتر باشد.
- برای 1 متر مربع 2 تا 3 گرم بذر گشنیز کافیست.
3. جوانهزنی
- بین ۷ تا ۱۰ روز طول میکشد.
- تا زمانی که بذرها سبز میشوند، باید سطح خاک همیشه مرطوب بماند. برای این کار آبیاری منظم ضروری است. یک روش ساده برای حفظ رطوبت و گرمای خاک، پوشاندن روی گلدان با یک پلاستیک شفاف است.
مراقبتهای بعد از سبز شدن
آبیاری: زمانی که سطح خاک کمی خشک شد، آبیاری کنید. در تابستان ممکن است هر روز آبیاری لازم باشد. اما به طور کلی مقدار و دفعات آبیاری بستگی به خاک (هر چه سنگین تر مقدار آبیاری بیشتر و دفعات کمتر و برعکس) و دما و نور (هر چه گرمتر و نور بیشتر، آبیاری بیشتر) دارد.
کوددهی: هر ۲ تا ۳ هفته از کود کامل دارای نیتروژن و فسفر یا ورمیکمپوست استفاده کنید.
تنک کردن (برداشت گیاهان اضافی): اگر گیاهان خیلی متراکم سبز شدند، بوتههای ضعیف را حذف کنید.
محافظت در برابر گرما: در تابستان گلدان را در محل نیمهسایه قرار دهید تا گیاه دیرتر به گل برود.
برداشت گشنیز
- حدود 40 تا 60 روز بعد از کاشت آماده برداشت است.
- میتوانید برگها را با قیچی بچینید یا بوته را کامل از سطح خاک قطع کنید.
- برداشت مرتب باعث میشود گیاه دوباره برگ تازه تولید کند.
- برداشت باید بهگونهای انجام شود که رشد گیاه متوقف نشود.
مشکلات رایج و راهحلها
برگها زرد میشوند: یا آبیاری بیش از حد است یا خاک مواد غذایی کافی ندارد.
آبیاری را منظم و با بررسی کردن خاک انجام دهید و از کودهای کامل برای تغذیه گیاه استفاده کنید.
رشد گیاه کم است: نور کافی به گلدان نمیرسد.
گلدان در محلی قرار دهید که حداقل 6 ساعت نور کامل خورشید را دریافت کند.
ساقهرفتن زودهنگام: گرما یا خشکی خاک باعث این مشکل میشود.
آفات یا بیماریها: از روشهای ارگانیک مانند صابون حشرهکش یا کارتهای زرد و آبی استفاده کنید.
کاشت گشنیز در گلدان و بالکن یکی از سادهترین راههای شروع باغبانی خانگی است. این سبزی پرخاصیت، تنها در چند هفته شما را صاحب محصول تازه و خوشعطر میکند. اگر مبتدی هستید، با رعایت نکات گفتهشده میتوانید خیلی سریع به نتیجه برسید و از سبزی سالم و خانگی لذت ببرید.
برای تهیه بذر گشنیز با کیفیت و شروع کاشت در خانه، [اینجا کلیک کنید].
برای مشاوره تخصصی در مورد کاشت و نگهداری از گیاه، [اینجا کلیک کنید].
سوالات متداول 1. چه فصلی بهترین زمان برای کاشت گشنیز است؟ بهار (در مناطق معتدل) و پاییز (در مناطق گرم) بهترین زمانها هستند. در تابستان بهتر است در جای خنک یا نیمهسایه کاشته شود. گشنیز در آب و هوای معتدل سرد بهترین نتیجه را میدهد. 2. آیا میتوان گشنیز را داخل خانه پرورش داد؟ بله. اگر نور پنجره کافی نباشد، میتوانید از چراغ رشد (نور مصنوعی) استفاده کنید. 3. چه مقدار بذر برای یک گلدان نیاز دارم؟ برای گلدانی با قطر ۲۰ سانتیمتر، یک گرم بذر کافی است. 4. بعد از برداشت، آیا گشنیز دوباره رشد میکند؟ اگر فقط برگها را قیچی کنید، گیاه دوباره رشد میکند. اما اگر بوته کامل قطع شود، باید دوباره بذر بکارید. 5. گشنیز چند بار در سال قابل کاشت است؟ تقریباً در تمام فصول (بهجز اوج گرمای تابستان) میتوان کاشت. 6. چرا گشنیز من زود به گل میرود؟ گرمای زیاد یا آبیاری نامنظم باعث این اتفاق میشود. بهتر است گلدان را در جای خنکتری قرار دهید. 7. آیا میتوان از گشنیز بذر گرفت؟ بله. اگر اجازه دهید گیاه گل بدهد و خشک شود، بذرها را جمعآوری کرده و دوباره بکارید. 8. فاصله آبیاری چقدر باید باشد؟ هر زمان که سطح خاک شروع به خشک شدن کرد. معمولاً هر ۲ تا 3 روز یک بار کافی است. 9. آیا میتوان گشنیز را در کنار سبزیجات دیگر کاشت؟ بله. گشنیز بهراحتی کنار سبزیجاتی مثل ریحان، شاهی یا جعفری رشد میکند. 10. چرا برگهای گشنیز تلخ یا کمعطر میشوند؟ دلیل اصلی آن گرما و گلدهی زودرس گیاه است. در این شرایط کیفیت برگها کاهش مییابد. 11. چه مدت طول میکشد تا گشنیز آماده مصرف شود؟ بین 40 تا 60 روز بعد از کاشت میتوانید اولین برداشت را انجام دهید. 12. آیا گشنیز به گلدان خیلی بزرگی نیاز دارد؟ خیر. حتی در گلدانهای کوچک هم میتوانید بکارید، اما گلدانهای عمیقتر (۲۰ سانتیمتر به بالا) نتیجه بهتری میدهند. |
دیدگاه خود را بنویسید